پرتونگاری و فلوئوروسكوپی قفسه سينه
پرتونگاری قفسه سينه معمولا برای تعيين اندازه ، شكل و وضعيت قلب درخواست می شود. پرتونگاری قفسه سينه كلسيفيكانسيون های قلبی و پريكاردی را آشكار می سازد و تغييرات فيزيولوژيک در گردش ريوی را نشان می دهد. در تشخيص انفاركتوس ميوكارد كمک نمی كند ولی وجود بعضی از عوارض آن را مثل نارسايی قلب تأييد می كند. وضعيت درست كاتترهای قلبی مثل سيم پيس ميكروكاتترهای شريان وريدی نيز به وسيله پرتونگاری تأييد می شود.
با روش فلوئورسكوپی می توان حركات قلب را روی يک صفحه روشن با استفاده از پرتو X مشاهده كرد. فلوئوروسكوپی ضربان های قلب و اشكال غيرطبيعی قلب را نشان می دهد. در ضمن وسيله مفيدی برای قرار دادن سيم كاتتر پيس ميكرو هدايت كاتتر در كاتتريزاسيون قلب است.
الكتروكارديوگرافی
ثبت گرافيكی فعاليت های الكتريكی قلب است.
الكتروكارديوگرافی 12 ليدی به ويژه در تشخيص ديس ريتمی ها اختلالات هدايتی قلب ، بزرگی حفرات قلبی ، ايسكمی و انفاركتوس ميوكارد ، كاهش و افزايش سطح كلسيم و پتاسيم و تأثير داروهای معين ، مفيد است.
در الكتروكارديوگرافی با 15 ليد ، سه ليد اضافی در اطراف پريكارد بطن را راست قرار می گيرد و در تشخيص زودرس انفاركتوس بطن راست يا ديواره خلفی بطن چپ مؤثر است. در الكتروكارديوگرافی با 18 ليد ، سه ليد اضافی خلفی علاوه بر 15 ليد در تشخيص ايسكمی و صدمه ميوكاردی مفيد است. در هنگام انجام الكتروكارديوگرافی بايد به سن ، جنس ، فشار خون ، قد ، وزن ، علائم و دارو (بخصوص ديژيتال و داروهای ضدآريتمی) توجه نمود.
آزمون استرس قلب
بطور طبيعی جدار شريان های كرونر در افزايش نيازهای متابوليک اكسيژنی و تغذيه ای چهاربار گشادتر می شوند. سرخرگ های كرونر مبتلا به آترواسكلروز خيلی كمتر گشاد می شوند و جريان خون ميوكاردی به مخاطره می افتد و موجب ايسكمی می گردد. بنابراين در آنومالی های قلبی عروقی وضعيت بيشتر به زمانی است كه تقاضای اكسيژنی قلب افزايش می یابد مثل استرس. روش های مختلف آزمون استرس قلب شامل: آزمون استرس ورزش ، آزمون استرس دارويی و اخيراً آزمون استرس فكری يا عاطفی است كه روش های غيرتهاجمی در ارزيابی پاسخ سيستم قلبی عروقی به استرس می باشد و در تشخيص موارد زير مفيد است:
1- بيماری شريان كرونر
2- علت درد قفسه سينه
3- بررسی وضعيت كار قلب بعد از آنفاركتوس و جراحی قلب
4- بررسی تأثير داروهای ضد آنژيينی يا ضد آرتيمی
5- شناسايی ديس ريتمی هايی كه ضمن ورزش ظاهر می شود
6- اهداف خاص برای تنظيم برنامه مناسب فيزيكی
موارد منع استفاده از تست ورزش:
تنگی آئورت ، ميوكارديت يا پريكارديت حاد ، پر فشاری شديد خون ، تنگی احتمالی شريان اصلی كرونر چپ ، نارسايی قلب و آنژين ناپايدار ، آنفارکتوس ميوكارد ، ايست قلبی ، نارسای قلب ، ديس ريتمی های شديد.
عوارض تست ورزش خطرناک و كشنده است. در هنگام آزمون بايد تجهيزات لازم برای نجات زندگی بيمار وجود داشته باشد.
آزمون استرس ورزش
در آزمون استرس می توان از راه رفتن روی نوار متحرک يا پا زدن روی دوچرخه ثابت استفاده كرد. هدف از انجام آزمون ، افزايش سرعت ضربان قلب است به حداكثر "سرعت ضربان قلب" كه شامل 80% تا 90% حداكثر ضربان پيش بينی شده می باشد كه بر اساس جنس و سن بيمار در نظر گرفته می شود. در هنگام آزمون و بعد از آن بيمار كنترل می شود ؛ به دو يا تعداد بيشتری اشتقاق متصل می گردد و ضربان قلب ريتم ، تغييرات ايسكميک فشار خون ، درجه حرارت پوست ، ظاهر فيزيكی ، سختی قابل مشاهده و علايمی شامل درد قفسه سينه ، تنگی نفس ، گيجی ، كرامپ عضلانی پا يا خستگی بايد كنترل گردد.
آزمون زمانی به پايان می رسد كه بيمار به حداكثر سرعت ضربان قلب رسيده باشد يا درد سينه يا خستگی در پاها ظاهر شود ، فشار خون سقوط كند و سرعت ضربان قلب كم شود و يا ديس ريتمی های خطرناک يا تغييرات قطعه ST در ECG يا عوارض ديگر مشاهده شود. اگر در صورت تغييرات ST (پايين يا بالا بودن قطعه ST) نتيجه آزمون مثبت گزارش شود ، لازم است آزمون های تكميلی ديگر نظير آنژيوگرافی كرونر انجام شود.
تست استرس دارويی
براي بيمارانی كه معلوليت جسمی دارند يا واجد شرايط تست ورزش نيستند و نمی توانند به حداكثر ضربان قلب با قرار گرفتن روی نوار متحرک يا دوچرخه ثابت برسند ، از دو داروی گشاد كننده عروقی دی پيريدامون (پرازانتين) و آدنوزين به صورت تزريق داخل وريدی استفاده می شود كه تأثير مشابه تست ورزش دارد و دوبوتامين داروی ديگری است كه موجب تحريک سيستم عصبی سمپاتيک و افزايش ضربان قلب ، نيروی انقباضی قلب و فشارخون می گردد.
اكوكارديوگرافی
يک آزمون غيرتهاجمی اولتراسوند است كه برای تعيين اندازه مشكل و حركت ساختمان های قلب بكار می رود. روش به ويژه مفيدی است برای تشخيص و تجمع ماده در پريكارد ، ارزشيابی عملكرد دريچه های مصنوعی قلب ، تعيين اندازه حفرات قلب و ارزشيابی وضعيت حركت ديواره بطن که امواج صوتی با فركانس زياد از خلال ديواره قفسه سينه به داخل قلب فرستاده می شود و علائم بازگشتی را ثبت می كند.
اكوی مدی
در اين روش يک ترانس ديوسر ظريف را در مری بيمار فرو برود كه تصاوير واضحی تهيه می شود (به علت اينكه امواج از بافت اثر عبور می كند.)
تصويربردار راديونوكلئيد
با استفاده از مواد راديوايزوتوپ جريان خون كرونر ، تعيين ايسكمی و انفاركتوس ميوكارد و بررسی عملكرد بطن چپ انجام می شود.
آنژيوگرافی
در اين روش مقداری ماده حاجب را داخل سيستم عروقی تزريق مي كنند تا حدود قلب و عروق خونی مشخص گردد. هنگامی كه حفره ای يا رگ خاصی برای مطالعه انتخاب شود ، آن را آنژيوگرافی انتخابی می نامند. محل های آژيوگرافی عبارتند از: آئورت ، شريان های كرونر ، سمت راست و چپ قلب.
مؤلف: افسانه حیدریان
نظرات شما عزیزان:
